Bệnh newcastle – Triệu chứng và cách phòng ngừa cho gà

Bệnh newcastle là một trong những căn bệnh nguy hiểm đối với gia cầm, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi. Để phòng ngừa điều trị hiệu quả, việc cập nhật thông tin và áp dụng biện pháp chăn nuôi đúng cách rất quan trọng. Xem bài viết của SV368 để tìm hiểu thêm về cách bảo vệ gia cầm khỏi bệnh nhanh chóng.

Tìm hiểu bệnh newcastle là gì?

Bệnh Newcastle là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đối với gia cầm hay các loài chim khác, do vi rút Newcastle gây ra. Mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn thực phẩm hay sức khỏe cộng đồng, nhưng vi rút Newcastle có thể gây ra một căn bệnh tàn khốc cho gia cầm, gây thiệt hại lớn về kinh tế – xã hội.

Đây là một vấn đề toàn cầu, chủ yếu biểu hiện dưới dạng bệnh hô hấp cấp tính, tuy nhiên, cũng có thể xuất hiện các triệu chứng thần kinh, trầm cảm hoặc tiêu chảy. Mức độ nghiêm trọng của bệnh phụ thuộc vào độc lực và chủng virus lây nhiễm, cũng như độ nhạy cảm của vật chủ.

Hiện tại, không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh Newcastle. Do đó, ở nhiều quốc gia, gia cầm bị nhiễm bệnh, các khu vực lân cận ổ dịch sẽ bị tiêu hủy để ngừng sự lây lan của vi rút. Sự xuất hiện của bệnh này có thể gây ra sự gián đoạn thương mại và cần sự kiểm soát chặt chẽ.

Tìm hiểu bệnh newcastle là gì?
Tìm hiểu bệnh newcastle là gì?

Nguyên nhân và cơ chế sinh của bệnh Newcastle

Bệnh Newcastle là do vi rút paramyxovirus loại 1 gây ra, một loại vi rút RNA thuộc nhóm nguy hiểm nhất trong số 22 loại huyết thanh APMV. Vi rút này là mầm bệnh chính đối với gia cầm.

Phân loại vi rút Newcastle

Vi rút Newcastle được phân loại dựa trên mức độ độc lực của nó, chia thành ba nhóm chính: độc lực cao (velogen), độc lực vừa phải (mesogen), độc lực thấp (lentogen). Velogen và mesogen thuộc nhóm vi rút Newcastle độc lực (vNDV) gây bệnh nghiêm trọng phải báo cáo. Trong khi đó, lentogen có độc lực thấp (loNDV) được sử dụng rộng rãi trong vắc xin sống, không cần báo cáo.

Nguyên nhân và cơ chế sinh của bệnh Newcastle
Nguyên nhân và cơ chế sinh của bệnh Newcastle

Mức độ nghiêm trọng bệnh newcastle

Mức độ nghiêm trọng của bệnh tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độc lực của vi rút, tính nhạy cảm của vật chủ, độ tuổi, trạng thái miễn dịch của gia cầm. Các yếu tố môi trường như căng thẳng, nhiệt độ, mùa cũng có thể ảnh hưởng ít nhiều đến quá trình diễn biến bệnh.

Cơ chế lây lan của vi rút

Vi rút Newcastle có thể lây nhiễm qua nhiều con đường khác nhau, chủ yếu là qua đường hô hấp và đường tiêu hóa. Gia cầm có thể nhiễm bệnh khi hít phải bụi nhiễm vi rút hoặc tiếp xúc trực tiếp với chất thải của gia cầm bị nhiễm.

Vi rút cũng có thể lây lan qua thức ăn, nước uống bị ô nhiễm, hoặc qua các vật dụng chăn nuôi, xe cộ, nhân viên không vệ sinh đúng cách. Vì vậy, việc kiểm soát sự lây lan của vi rút đòi hỏi một quy trình an toàn sinh học nghiêm ngặt để ngăn ngừa vi rút xâm nhập vào đàn gia cầm khỏe mạnh.

Triệu chứng của bệnh Newcastle

Thời gian ủ bệnh Newcastle thường kéo dài từ 3 đến 5 ngày, tuy nhiên, trong một số trường hợp có thể chỉ là 2 ngày, hoặc cũng có thể kéo dài hơn một tuần. Bệnh tiến triển theo ba thể chính: thể quá cấp tính, thể cấp tính và thể mãn tính:

  • Thể quá cấp tính thường xuất hiện ở đầu ổ dịch, bệnh phát triển rất nhanh và gà có thể chết chỉ sau vài giờ. Gà thường có những triệu chứng rõ rệt như bỏ ăn, ủ rũ, xù lông, khó thở, gục đầu, sốt cao. Trong hầu hết các trường hợp, gà sẽ chết rất nhanh sau khi có các biểu hiện này.
  • Ở thể cấp tính, gà thường có các triệu chứng như ủ rũ, xù lông, sã cánh, sốt cao lên tới 42-43°C. Gà ăn ít, uống nhiều nước có thể hắt hơi, phát ra âm thanh “toác, toác”. Diều của gà có dấu hiệu chướng hơi, bên trong chứa thức ăn không tiêu hóa, khi lắc ngược chân gà, dịch nhớt sẽ chảy ra từ miệng, mũi có mùi hôi.
  • Thể mãn tính xuất hiện chủ yếu ở cuối ổ dịch. Gà sẽ có triệu chứng thần kinh như ngoẹo đầu, liệt chân, đầu mỏ gục xuống, mất thăng bằng hoặc có thể quay vòng tròn, mổ không đúng thức ăn. Gà sẽ chết dần dần do rối loạn hô hấp, thần kinh, kiệt sức.
Triệu chứng của bệnh là gì
Triệu chứng của bệnh là gì

Phòng ngừa và điều trị bệnh Newcastle như thế nào?

Hiện nay, bệnh vẫn chưa có thuốc đặc trị, do đó, biện pháp phòng ngừa chủ yếu là tiêm vắc xin và thực hiện nghiêm ngặt các quy trình an toàn sinh học để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.  Cụ thể:

  • Đối với các trại chưa từng tiêm vắc xin ND, việc kiểm tra huyết thanh là rất quan trọng để đánh giá mức độ lưu hành của virus trong khu vực.
  • Từ đó có cơ sở xác định khi nào cần triển khai vắc xin ND cho đàn gà. Để đánh giá hiệu quả của chương trình tiêm vắc xin Newcastle, các trại cần thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể để theo dõi mức độ bảo vệ của vắc xin.
  • Khi phát hiện bệnh, hãy cách ly ngay các con gà bị nhiễm, tiến hành vệ sinh, khử trùng chuồng trại hàng ngày là vô cùng quan trọng để ngừng sự lây lan của vi rút.
  • Ngoài ra, sử dụng vắc xin Newcastle dạng nhỏ giọt hoặc tiêm liều gấp đôi để dập dịch cũng là một biện pháp cần thiết.

Kết luận

Tổng kết lại, bệnh Newcastle là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với gia cầm, với những ảnh hưởng tiêu cực không chỉ về sức khỏe mà còn về kinh tế. Mong rằng bài viết của SV368 giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh ở gà và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, từ đó bảo vệ tốt hơn đàn gia cầm của mình.